Na het ontwerpen van een boekomslag konden de nieuwsgierigen onder ons zich uitleven in het maken van een volledig boek. Inclusief boekbinden volgens de traditionele Lumbeck-methode, uitgevonden door Emil Lumbeck in 1942.
Wil je dit net als ik eens zelf proberen?
Je begint met een 50 à 100-tal losse vellen papier van 80 gram op A5 formaat. Dit vormt je basis boekblok. Om er zeker van te zijn dat dit boekblok perfect afgelijnd is, kan je best de zijkanten en boven- en onderkant bijsnijden. Tijd om kennis te maken met het gevaarte dat de snijmachine heet. Een voetpedaal, twee handvaten en een laserstraal die de boel stil legt van zodra je haar er voor wappert moeten voorkomen dat de flitsende messen naast de vellen papier ook in één klap je vingers afsnijden.
Ook het papier is er even niet goed van. Om het te “luchten” voor je het samenperst, draai je de bladen twee keer om.
Je kan eventueel ook werken met katernen die je aan elkaar naait. Dit kan heel mooie decoratieve effecten geven, waarbij het een meerwaarde is de rug open te laten. Een fancy voorbeeld zijn Japanse en Koptische bindingstechnieken.
Daarna klop je het boekblok mooi gelijk op een tafel en leg je deze bundel voorzichtig in een houten steun, de fameuze Lumbeckpers. Zet alles stevig vast met bankschroeven, zodat enkel de rug van het boekblok nog boven de plankjes uit steekt als je de pers openklapt. Om ervoor te zorgen dat de boekbinderslijm straks beter gaat hechten, kan je de rand van het papier wat opschuren.
En dan begint het knoeiwerk: de rug lijmen met boekbinderslijm. Om de schade te beperken kan je een kladblad voorzien, zoals bakpapier of de achterkant van een stickerblad. Duw het boekblok om de rand, zodat de blaadjes naar één kant uitwaaieren. Strijk er met een ruwe verfborstel lijm over, draai om en repeat. Je wil niet te veel lijm aanbrengen, anders plakken de bladen aan elkaar, maar ook niet te weinig, anders komen ze los. Bedek met het kladblad, klap de houten pers toe en laat de boel tien minuten drogen.
Als alles goed gaat, plakken je blaadjes nu als een blok aan elkaar. Om de rug ervan te verstevigen, lijm je er een strook boekbindersgaas tegenaan (verbandgaas of een reep T-shirt doen het ‘m even goed). Laat opnieuw tien minuten drogen.
Hierna kan je eventueel de rug nog verstevigen door er gleufjes uit te snijden en hier touwtjes in te lijmen. Et voila, je hebt in feite al een samenhangend hoopje papier dat voor een boek kan doorgaan.
Het boek ziet er natuurlijk nog een beetje kaal uit zo. Tijd om het op te fleuren met wat dubbel gevouwen schutbladen van gekleurd papier. Ook deze, je raadt het al, lijm je vast aan de buitenste blaadjes van je boekblok.
Opnieuw tijd voor onze goede vriend de snijmachine, die het nieuwe kleedje van het boek in exact de juiste afmetingen snijdt.
Dan komt er weer een tricky stuk. Nu meet je heel secuur de hoogte en breedte van het boekblok, en de breedte van de rug. Deze afmetingen teken je na op papier (of stof), dat zal dienen als boekomslag. Ik koos voor retro behangpapier, een vondst uit de kast van mijn grootmoeder. Je laat wat extra centimeters marge aan alle zijden. Waar het boek zal komen leg je alle onderdelen in stevig karton er als proefopstelling op.
Eens alles goed ligt, kan je het karton aan je omslag lijmen, voorzichtig de overhangende zijden omplooien en hoeken vormen. Met een vouwbeen (of een bot mes) kan je de randen goed aandrukken en luchtbellen vermijden.
De kaft is klaar, nu rest nog enkel het boekblok er in te plaatsen en de schutbladen aan de kaft te lijmen. Je steekt best ook hier een kladblad tussen schutblad en de rest van de blaadjes om te voorkomen dat alles aan elkaar gaat plakken.
En zo, op een paar schoonheidsfoutjes na, heb ik mijn eerste boek gebonden!
Kirsten Malfroid 
Een gedachte over “Boekbinden voor beginners”
Reacties zijn gesloten.